Inox Là Gì? Phân Biệt Các Loại Inox 304 Inox 201 Inox 430

Inox là một vật liệu quen thuộc, được dùng để làm ra nhiều đồ vật sử dụng phổ biến trong cuộc sống hàng ngày. Mặc dù rất phổ biến, nhưng không phải ai cũng biết rõ inox là gì, inox có bao nhiêu loại, những loại inox nào được sử dụng nhiều nhất. Để có được câu trả lời cho những vấn đề trên, bạn đọc có thể tìm hiểu chi tiết trong bài viết mà công ty Cơ Khí Anpha – Anpha Tech chia sẻ ngay dưới đây.

Inox là gì?

Inox hay còn được gọi là thép không gỉ, đây là một dạng hợp kim của sắt chứa tối thiểu 10,5% Crom và 1.2% cacbon theo khối lượng. Chính hàm lượng 10.5% Crom trong hợp kim đã tạo thành một lớp màng oxit trên bề mặt, giúp bảo vệ vật liệu tránh khỏi các tác động ăn mòn của môi trường tự nhiên.

Ngoài sắt, crom và cacbon, thành phần của inox còn có nhiều nguyên tố khác như Niken, Molypdenum, Mangan, silic, photpho… để tăng cường các đặc tính khác như độ cứng, khả năng chống ăn mòn và độ dẻo của vật liệu.

Nguồn gốc vật liệu Inox

Inox được phát hiện lần đầu vào năm 1913 bởi ông Harry Brearley – một chuyên gia luyện kim người Anh khi đang tìm kiếm một loại vật liệu để làm nòng súng chống mài mòn. Ông đã tình cờ phát hiện ra một loại hợp kim có khả năng chống lại sự ăn mòn của axit.

Ngay sau đó, hãng thép Krupp của Đức đã cải tiến vật liệu này bằng cách thêm Niken vào hợp kim, giúp tăng khả năng chống ăn mòn và dễ gia công hơn. Tiếp đến là W.H Hatfield – một chuyên gia người Anh đã tiếp tục nghiên cứu và phát triển ra nhiều loại inox khác được dùng rất phổ biến ngày nay như inox 201 và 304, inox 301…

Phân loại inox

Inox được chia thành bốn nhóm chính gồm: Inox Austenitic, inox Ferritic, inox Martensitic và inox Duplex.

Inox Austenitic

Đây là nhóm inox được dùng phổ biến nhất, nó chiếm đến hơn 70% sản lượng inox trên toàn thế giới. Một vài loại nổi bật trong nhóm Austenitic như: inox 301, inox 321, inox 304, inox 316…

Đặc điểm của nhóm inox Austenitic là có độ dẻo và khả năng uốn định hình rất tốt, khả năng chống ăn mòn cao và không hoặc rất ít nhiễm.

Inox Ferritic

Inox Ferritic là nhóm chứa nhiều hàm lượng crom nhưng rất ít hoặc không có niken nên khả năng chống ăn mòn chỉ ở mức vừa phải. So với inox Austenitic, nhóm inox Ferritic có giá thành rẻ hơn. Một vài cái tên điển hình thuộc nhóm này như: inox 430, inox 409, inox 410.

Inox Duplex

Inox Duplex là nhóm trung hòa giữa Austenitic và Ferritic. Nhóm inox Duplex có độ bền chắc cao, khả năng chống ăn mòn vượt trội nên thường được dùng trong các môi trường khắc nghiệt như giàn khoan dầu khí, nhà máy hóa chất.

Một vài dòng inox nổi bật thuộc nhóm này như: LDX 2101, SAF 2304, 2205, 253MA.

Inox Martensitic

Inox Martensitic chứa đến 11% – 13% Crom, độ cứng rất cao sau khi tôi luyện và thường được dùng để sản xuất dao, kéo, lưỡi cưa, các dụng cụ phẫu thuật.

Tính chất nổi bật của inox

Sự phổ biến của inox trong mọi ngành nghề của đời sống đến từ nhiều tính chất đặc biệt của nó như:

• Khả năng chống ăn mòn của inox rất vượt trội.
• Độ bền cơ học cao, có thể chịu lực, chịu va đập tốt.
• Bề mặt chất liệu láng bóng, dễ vệ sinh.
• Chất liệu có thể chịu nhiệt tốt, một số loại lên đến 925°C.
• Đặc tính dẻo giúp khâu gia công tạo hình dễ dàng hơn.
• Inox không phản ứng với axit hay kiềm có trong thực phẩm nên nó không làm thay đổi mùi vị, màu sắc hay ảnh hưởng đến chất lượng của thực phẩm.

Các loại inox được dùng phổ biến nhất trong đời sống hiện nay

Trên thị trường hiện tại có 4 loại inox được sử dụng phổ biến nhất. Mỗi loại đều có đặc tính riêng và phù hợp với những mục đích sử dụng khác nhau.

Inox 304

Inox 304 (hay còn gọi là SUS 304 hay thép 18-8), đây là loại được dùng phổ biến nhất bởi sự cân bằng giữa khả năng chống ăn mòn, độ dẻo dai và giá thành hợp lý.

Ưu điểm lớn nhất của inox 304 là chống ăn mòn rất tốt trong hầu hết các môi trường, có thể chịu nhiệt độ cao lên đến 925°C, không bị nhiễm từ và có độ dẻo dai giúp khâu gia công, tạo hình trở nên dễ dàng hơn. Inox 304 có bề mặt láng bóng dễ vệ sinh, an toàn khi tiếp xúc với thực phẩm nên được dùng rất nhiều để sản xuất đồ dùng trong nhà bếp, dụng cụ y tế, thiết bị trong công nghiệp thực phẩm như máy chiết rót, thiết bị máy đóng gói.

Inox 201

Inox 201 có giá thành rẻ hơn Inox 304 nên thường được dùng để thay thế cho inox 304 khi cần giảm chi phí sản xuất. Để sản xuất inox 201, người ta sẽ thay thế một phần niken thế bằng Mangan – một chất liệu rẻ hơn.

Ưu điểm của inox 201 là giá thành rẻ, độ cứng cao và trọng lượng khá nhẹ. Tuy nhiên, do thành phần niken giảm xuống nên khả năng chống ăn mòn của inox 201 giảm đi khá đáng kể, có hiện tượng bị gỉ sét khi tiếp xúc lâu với nước hoặc môi trường ẩm, mặn.

Vật liệu inox 201 rất phù hợp để làm khung bàn ghế, lớp ngoài của nồi, chảo, bình đun siêu tốc – những bộ phận không thường xuyên tiếp xúc với nước.

Inox 316

Ngược lại với inox 201, inox 316 lại là phiên bản cao cấp hơn của inox 304 bởi thành phần được bổ sung thêm Molypden –  chất giúp tăng cường khả năng chống ăn mòn cho vật liệu.

Khả năng chống axit, dung môi, hóa chất mạnh rất tốt, nhất là có thể ở trong môi trường nước biển mà không bị gỉ. Inox 316 cũng sở hữu độ bền, độ chịu va đập và áp lực rất tốt. Tuy nhiên, giá thành của nó lại rất cao, chỉ thường dùng trong các môi trường khắc nghiệt như công nghiệp hóa chất, thiết bị hàng hải, dụng cụ phẫu thuật.

Inox 430

Inox 430 là loại inox thuộc nhóm Ferritic nên đặc tính của nó là có từ tính. Giá thành của chất liệu inox 430 khá rẻ, độ bền và khả năng chống gỉ sét ở mức tương đối, thường được dùng để làm đồ trang trí và đáy nồi chảo để bắt nhiệt bếp từ.

Ứng dụng của inox trong cuộc sống

Nhờ những đặc tính ưu việt, inox đã len lỏi vào gần như mọi ngóc ngách của đời sống và sản xuất.

• Ngành đồ gia dụng và nội thất
• Ngành công nghiệp thực phẩm
• Ngành công nghiệp y tế và hóa chất
• Ngành xây dựng và kiến trúc
• Ngành giao thông vận tải
• Công nghiệp dầu khí và năng lượng…

Loại inox nào tốt nhất cho nấu ăn?

Khi cần mua dụng cụ nấu ăn bằng chất liệu inox, bạn cần cân nhắc đến các yếu tố như: Độ an toàn cho sức khỏe, độ bền, giá thành và phải phù hợp với loại bếp.

Nếu bạn dùng bếp gas hoặc bếp hồng ngoại, ưu tiên độ an toàn và độ bền thì các loại xoong nồi, chảo làm từ inox 304 là lựa chọn tốt nhất. Tuy nhiên giá thành của chúng sẽ cao hơn.

Đối với những người sử dụng bếp điện từ, xoong nồi phải dùng loại có đáy được làm từ vật liệu từ tính. Do đó nên chọn những loại có phần đáy làm từ inox 430 bởi trong 4 loại inox phổ biến, chỉ duy nhất inox 430 là có từ tính.

Đối với bình giữ nhiệt và hộp đựng cơm, những dụng cụ không trực tiếp tiếp xúc với lửa thì nên chọn loại được làm từ Inox 304 hoặc 304L để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và độ bền khi sử dụng.

Lưu ý khi sử dụng đồ làm từ inox

Khi dùng các vật dụng làm từ inox, để đồ luôn bền đẹp, sử dụng được lâu dài, bạn nên lưu ý một vài điều quan trọng dưới đây:

• Không dùng các chất tẩy rửa có chứa clo để vệ sinh bởi clo sẽ phá hủy lớp màng bảo vệ trên bề mặt vật liệu, làm đồ dùng bị ăn mòn tạo ra các vết rổ trên bề mặt.
• Không vệ sinh đồ dùng inox bằng vật dụng cứng sẽ làm trầy xước bề mặt, mất thẩm mỹ và khiến đồ vật dễ bị gỉ.
• Không bảo quản thực phẩm có tính axit mạnh trong hộp, bình, nồi, chảo bằng inox quá lâu, ví dụ như chanh, giấm, cà chua…
• Thường xuyên vệ sinh, lau chùi đồ dùng inox bằng nước ấm hoặc xà phòng pha loãng để giữ cho bề mặt luôn sáng bóng đẹp mắt.

Lời kết

Cơ Khí Anpha – Anpha Tech vừa chia sẻ đến bạn đọc những thông tin chi tiết về vật liệu Inox – loại vật liệu được sử dụng vô cùng phổ biến hiện nay. Mong rằng qua bài viết trên, bạn đọc đã hiểu inox là gì, các loại inox được sử dụng phổ biến hiện nay và những lưu ý quan trọng khi sử dụng đồ làm từ inox để đảm bảo sức khỏe kéo dài tuổi thọ của sản phẩm.