Gia Vị Là Gì? Phân Loại Và Tổng Hợp Một Số Loại Gia Vị Phổ Biến, Có Lợi Cho Sức Khỏe

Sự đa dạng của nền văn hóa ẩm thực Việt Nam một phần là do sự kết hợp của nhiều loại gia vị với nhau, giúp cho món ăn hoàn thiện có hương vị thơm ngon, đậm đà, hấp dẫn. Trong bài viết dưới đây, bạn đọc hãy cùng với Cơ Khí Anpha tìm hiểu chi tiết để hiểu rõ xem gia vị là gì, tầm quan trọng của gia vị trong chế biến thức ăn, cách phân loại gia vị và một vài loại gia vị được sử dụng phổ biến trong đời sống thường ngày. 

Gia vị là gì? 

Gia vị là tên dùng để gọi chung cho tất cả các loại thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, thực vật, các loại gia vị lên men và gia vị hữu cơ,… Khi chế biến món ăn kết hợp với đúng loại gia vị cần thiết sẽ tạo nên sự hài hòa cho món ăn, kích thích các giác quan giúp người dùng thưởng thức được trọn vẹn hương vị, cách bày trí của từng món. 

Ngoài tác dụng chính là kích thích vị giác, mang đến sự đa dạng cho các món ăn ra, nhiều loại gia vị còn có tác dụng tốt đối với sức khỏe của người dùng như: Lá tía tô, gừng, nghệ, quế hồi, hành lá, ngò,…

Phân loại gia vị

Gia vị có nguồn gốc động vật 

Là những loại gia vị được chế biến, điều chế từ các chế phẩm động vật như: 

Nước mắm, mắm tôm, ruốc, mắm nêm, các loại mỡ heo, mỡ gà, sữa, mật ong,…

Gia vị có nguồn gốc thực vật

Gia vị có nguồn gốc thực vật là những loại gia vị thuộc họ cây cối, hoa lá, quả hạt,… Một vài loại gia vị có nguồn gốc thực vật phổ biến nhất có thể kể đến như: 

• Các loại lá: Hành lá, rau răm, rau quế, ngò gai, hẹ, thì là, lá chanh, lá lốt, lá mơ, lá dứa, lá hương thảo, ngò rí, tía tô,…
• Các loại quả: Quả ớt, quả chanh, quả  dứa, quả khế, quả me, quả sấu, quả mác mật,…
• Các loại hạt: Hạt tiêu, hạt dổi, hạt mắc khén, hạt ngò
• Các loại vỏ cây: Vỏ quế
• Các loại củ: Củ hành, củ tỏi, củ gừng, củ nghệ, củ riềng,…
• Các loại gia vị nguồn gốc thực vật đã qua sơ chế: Bơ thực vật, dầu thực vật, mù tạt, ngũ vị hương hay bột cà ri,…

Gia vị vô cơ

Gia vị vô cơ là những loại gia vị được tạo nên bằng cách kết tinh như: Muối, đường, bột ngọt, bột canh,… 

Khi nêm nếm, những loại gia vị vô cơ này sẽ giúp điều chỉnh, trung hòa lại vị của món ăn, mang đến sự hài hòa về vị giác khi thưởng thức. 

Gia vị lên men

Gia vị lên men là nhóm gia vị lên men chứa các loại vi sinh vật có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp cho món ăn sau khi nêm nếm sẽ tròn vị, kích thích vị giác.

Một số loại gia vị lên men phổ biến có thể kể đến như: Giấm, mẻ, rượu nếp, các loại rau củ muối chua, nước tương, chao, các loại mắm ruốc,…

Một số loại gia vị được sử dụng phổ biến trong chế biến thức ăn

Dù là các món ăn thường ngày hay trong các bữa tiệc thịnh soạn, những món ăn của người Việt luôn được tạo ra bằng cách kết hợp nguyên liệu chính với nhiều loại gia vị khác nhau để tạo nên hương vị thơm ngon, màu sắc sắc bắt mắt. 

• Nước mắm: Đây là loại gia vị đặc trưng, không thể thiếu khi chế biến thức ăn. Vị mặn, thơm nồng đặc trưng của loại loại gia vị này khi nếm nếm sẽ làm bùng lên hương vị một cách ấn tượng cho món ăn.
• Đường: Là loại gia vị có tác dụng chính là trung hòa, làm dịu các hương vị trong một món ăn, giúp món ăn trở nên hài hòa, phù hợp với khẩu vị của nhiều người. 
• Tỏi: Đây là loại củ được dùng để làm các loại nước chấm hoạc dùng để phi thơm, mang lại hương thơm nồng đặc trưng không thể thiếu trong nhiều món ăn ngon.
• Ớt: Là loại gia vị dùng để tạo vị cay cho món ăn, kích thích vị giác của người thưởng thức. Ngoài ra, những trái ớt tươi còn được sử dụng rất nhiều vào mục đích trang trí cho món ăn thêm phần bắt mắt khi trình bày lên đĩa. 
• Tiêu: Tương tự với ớt, tiêu cũng là một loại gia vị mang đến độ cay cho món ăn, tuy nhiên vị cay và hương thơm nồng của tiêu khác biệt so với ớt, dó đó nhiều món ăn sẽ dùng nêm nếm bằng tiêu thai vì dùng ớt.
• Bột ngọt (mì chính): Bột ngọt có vị hơi ngọt nhẹ, giúp cho vị của các món ăn thanh hơn khi nêm nếm. 
• Hành lá: Được dùng để tạo hương thơm cho món ăn, hành lá thường được cắt thành khúc nhỏ, thêm vào khi món ăn đã chín và còn nóng. 
• Ngò rí: Ngò rí cũng là một loại rau được dùng để tạo hương thơm cho món ăn khi chế biến. Bên cạnh đó, ngò rí cũng được sử dụng để trang trí cho món ăn thêm phần bắt mắt. 

Lời kết

Trên đây là những thông tin giải đáp cho thắc mắc của một số bạn đọc về gia vị là gì, gia vị được phân loại như thế nào thông tin chi tiết về một số loại gia vị quen thuộc, được sử dụng phổ biến trong đời sống hiện nay. Hy vọng những thông tin Cơ Khí Anpha chia sẻ trên đây sẽ có ích với bạn đọc.