Các Phương Pháp Chiết Rót Phổ Biết Nhất Hiện Nay, Ứng Dụng Thực Tế  

Chiết rót là công đoạn hoàn thiện không thể thiếu trong quy trình sản xuất đồ uống và các sản phẩm ở dạng lỏng, sệt. Ngành công nghiệp sản xuất hiện nay đang ứng dụng nhiều phương pháp chiết rót khác nhau tùy theo đặc tính sản phẩm. Do đó trong bài viết này, bạn đọc hãy cùng Cơ Khí Anpha tìm hiểu chi tiết về các phương pháp chiết rót được sử dụng phổ biến nhất và ứng dụng của từng phương pháp.

Chiết rót là gì?

Chiết rót là công đoạn quan trọng trong quy trình đóng gói. Máy chiết rót sẽ đưa những sản phẩm ở dạng lỏng, sệt vào bao bì chai, lọ, hộp với một lượng lượng nhất định. Công đoạn chiết rót có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của sản phẩm, hiệu suất công việc và cả tính thẩm mỹ của sản phẩm.

Có rất nhiều phương pháp chiết rót được nghiên cứu và đưa vào ứng dụng thực tiễn, mỗi phương pháp sẽ phù hợp với một số sản phẩm đặc thù. Các phương pháp chiết được ứng dụng phổ biến trong một số ngành nghề như: Ngành công nghiệp thực phẩm, đồ uống, ngành mỹ phẩm, ngành dược phẩm,… nhằm đảm bảo chất lượng vệ sinh, cải thiện độ chính xác và nâng cao hiệu quả công việc.

Có ba phương pháp chiết rót được sử dụng phổ biến nhất hiện nay gồm: Chiết rót nóng, chiết rót lạnh và chiết rót aseptic.

Phương pháp chiết rót nóng

Phương pháp chiết rót nóng là quá trình chiết rót sản phẩm vào bao bì khi sản phẩm đang ở mức nhiệt độ cao.

Trước khi chiết rót, sản phẩm sẽ được gia nhiệt lên đến 90-95°C để thanh trùng, sau đó được rót ngay vào bao bì và đậy kín nắp. Tiếp đến bao bì sẽ được đảo ngược đầu trong 2-3 phút trước khi đưa đi làm nguội. Mục đích của việc đảo ngược đầu bao bì là để toàn bộ bao bì đều được làm nóng, ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn hiếu khí.

Những sản phẩm được chiết rót bằng phương pháp chiết rót nóng thường có thời hạn sử dụng từ 6 tháng – 12 tháng, rất thích hợp để chiết rót sản xuất các loại nước ép trái cây, rau củ, nước giải khát không có gas và nhiều loại thực phẩm dạng lỏng khác.

Về chi phí đầu tư, phương pháp chiết rót nóng có mức đầu tư ban đầu tương đối thấp. Tuy nhiên cần chú ý là chiết rót nóng không phù hợp với các loại đồ uống có gas hoặc sản phẩm nhạy cảm với nhiệt độ.

Phương pháp chiết rót lạnh

Chiết rót lạnh là quá trình chiết rót sản phẩm vào bao bì ở mức nhiệt độ thấp. Toàn bộ quá trình này phải được thực hiện trong điều kiện vô trùng (ướt hoặc khô) và cả bao bì lẫn sản phẩm đều phải được làm lạnh trước khi tiến hành chiết rót. Phương pháp này thường được áp dụng cho các loại nước có gas, nước trái cây tươi hoặc sữa tươi. Phương pháp chiết rót lạnh có 3 dạng chính là: chiết rót đẳng áp (iso-barometric), chiết rót trong phòng sạch và chiết rót vô trùng.

Chiết rót đẳng áp (iso-barometric)

Chiết rót đẳng áp (iso-barometric) là dạng đặc biệt dành riêng cho các loại nước giải khát có gas. Trong khi chiết rót, khí gas sẽ được bơm vào chai bằng nhựa PET hoặc thủy tinh. Quá trình chiết rót đẳng áp thường được thực hiện ở mức nhiệt từ 3-4°C sản phẩm giữ được khí gas tốt nhất. Sau khi chiết rót xong, sản phẩm được đóng nắp và tiệt trùng trước khi lưu kho và phân phối đi tiêu thụ.

Chiết rót trong phòng sạch

Phương pháp chiết rót trong phòng sạch được áp dụng để chiết rót và đóng gói những sản phẩm có yêu cầu nghiêm ngặt về môi trường đóng gói như: đồ uống có hạn dùng ngắn, nước ép trái cây tươi, sữa…

Thời hạn sử dụng của các sản phẩm được chiết rót và đóng gói trong phòng sạch là khoảng 30 ngày khi bảo quản lạnh. Sở dĩ chất lượng sản phẩm và thời hạn sử dụng của các sản phẩm chiết rót trong phòng sạch dài là nhờ khâu thanh trùng, làm lạnh tức thời ức chế sự phát triển của vi khuẩn.

Chiết rót vô trùng

Với phương pháp chiết rót vô trùng, sản phẩm sẽ bảo toàn được các chất dinh dưỡng ở mức cao nhất đồng thời kéo dài thời gian sử dụng.

Trước khi chiết rót, bao bì đựng sản phẩm sẽ được tiệt trùng trong môi trường vô trùng sau đó được làm khô hoàn toàn. Môi trường xung quanh cũng được lọc và khử trùng ở nhiệt độ cao.

Phương pháp chiết rót aseptic

Chiết rót aseptic là phương pháp chiết rót ở mức nhiệt độ phòng, thường được áp dụng cho những sản phẩm có độ acid cao (pH <4.5). Sản phẩm được chiết rót và đóng gói bằng phương pháp này thường có thời hạn sử dụng rất dài, lên đến 18 tháng mà không cần phải bảo quản lạnh.

Phương pháp chiết rót aseptic sử dụng kỹ thuật tiệt trùng sản phẩm bằng công nghệ UHT ở nhiệt độ 110-120°C trong thời gian từ 10-15 giây, sau đó làm nguội và chiết rót ở nhiệt độ phòng trong môi trường khép kín. Trước khi chiết rót, cả bao bì (hộp, chai, lọ) và nắp đậy đều được khử trùng trước. Các sản phẩm thường được chiết rót bằng phương pháp này gồm có sữa và những loại đồ uống đóng gói trong chai thủy tinh, chai nhựa PET hoặc lon nhôm.

Phương pháp chiết rót định lượng

Tương tự chiết rót lạnh, phương pháp chiết rót định lượng cũng được chia thành nhiều dạng gồm: chiết rót theo định mức, chiết rót tới mức cố định và chiết rót theo thời gian.

• Chiết rót theo định mức: Với phương pháp này, sản phẩm sẽ được định mức chính xác bằng bình định mức trước khi rót vào chai lọ để đóng nắp.
• Chiết rót đến mức cố định: Chiết tới mức cố định là phương pháp sử dụng máy chiết rót chất lỏng, sản phẩm được rót vào chai lọ bằng ống thông hơi, khi dung dịch ngập miệng ống thì hệ thống sẽ tự động ngừng chiết.
• Chiết rót theo thời gian: Sản phẩm được cho chảy vào bao bì trong một khoảng thời gian nhất định, hết thời gian, thiết bị tự động đóng, sản phẩm ngưng chảy. Cách chiết rót này thường áp dụng cho các sản phẩm có độ nhớt ổn định, giá trị thấp và không yêu cầu cao về độ chính xác.

Cơ Khí Anpha vừa chia sẻ đến bạn đọc các phương pháp chiết rót được ứng dụng phổ biến trong các hoạt động sản xuất hiện nay. Hy vọng những thông tin chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn đọc lựa chọn được thiết bị và phương pháp chiết rót phù hợp