Quy Trình Sản Xuất Sương Sáo, Thạch Đen

Sương sáo, hay còn gọi là thạch đen, đã trở thành một trong những món ăn giúp giải nhiệt quen thuộc của người Việt. Để tạo ra những miếng thạch dẻo dai và đồng nhất, quy trình sản xuất sương sáo cần trải qua nhiều công đoạn, mỗi một công đoạn đều có tác dụng, mục đích riêng và cần được thực hiện một cách cẩn thận, tỉ mỉ. Cụ thể về các bước trong quy trình sản xuất, bạn đọc có thể tham khảo chi tiết trong bài viết dưới đây của Cơ Khí Anpha.

Tổng quan về sương sáo và nguyên liệu chính

Sương sáo là một loại thạch được làm từ dịch chiết ra từ cây sương sáo, loại cây có đặc tính tạo gel tự nhiên và đây chính là phần tạo ra món ăn vặt hấp dẫn này. Nguyên liệu sử dụng trong sản xuất công nghiệp thường là lá và thân cây sương sáo đã được phơi khô.

Đặc điểm của cây sương sáo

Cây sương sáo, có tên khoa học là Mesona Chinensis Benth, là một loại thảo mộc được trồng phổ biến ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn và một số vùng ở Đồng bằng sông Cửu Long như An Giang.

Khả năng tạo thạch của cây đến từ hàm lượng pectin và cellulose cao có trong lá và thân. Các hợp chất này khi được đun nóng trong nước sẽ hòa tan và tạo thành một dung dịch keo, khi nguội đi sẽ đông đặc lại thành khối thạch dẻo mịn. Ngoài ra, cây còn chứa flavonoid, một chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe. Để đảm bảo chất lượng gel tốt nhất, người ta thường thu hoạch cây trước khi ra hoa kết nụ.

Công dụng của sương sáo đối với sức khỏe

Không chỉ là món tráng miệng mát lạnh, sương sáo còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng chú ý, được y học cổ truyền ghi nhận:

• Thanh nhiệt, giải độc: Đây là công dụng nổi bật nhất, giúp làm mát cơ thể từ bên trong, đặc biệt hữu ích trong những ngày hè nóng bức.
• Hỗ trợ tiêu hóa: Chất xơ trong sương sáo giúp cải thiện chức năng đường ruột, ngăn ngừa táo bón.
• Ổn định đường huyết: Sương sáo có thể giúp điều hòa lượng đường trong máu, tốt cho người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
• Giảm cholesterol: Việc tiêu thụ sương sáo có thể góp phần làm giảm lượng cholesterol xấu trong máu.
• Hỗ trợ xương khớp và cải thiện giấc ngủ: Các thành phần vi lượng trong cây sương sáo cũng được cho là có tác dụng tích cực đến hệ xương khớp và giúp ngủ ngon hơn.

7 bước trong quy trình sản xuất sương sáo chi tiết

Mỗi bước trong quy trình sản xuất sương sáo đều có những yêu cầu kỹ thuật riêng cần được tuân thủ nghiêm ngặt.

Bước 1 – Chuẩn bị và xử lý nguyên liệu

Lá sương sáo khô sau khi nhập về sẽ được đưa qua hệ thống sàng lọc để loại bỏ tạp chất, cành cây và lá không đạt chất lượng. Tiếp theo, nguyên liệu được rửa sạch với nước để loại bỏ bụi bẩn. Nếu độ ẩm chưa đạt yêu cầu (<5%), lá sẽ được đưa vào tủ sấy dược liệu để sấy khô hoàn toàn trước khi đưa vào sản xuất.

Bước 2 – Trích ly nước cốt sương sáo

Lá sương sáo đã xử lý sạch được cho vào nồi trích ly áp suất cao cùng với nước theo tỷ lệ 20:1 (20 lít nước cho 1kg lá khô). Bổ sung thêm NaHCO3 (1.5%) để tối ưu hóa môi trường pH.

Quá trình trích ly nước cốt sương sáo sẽ diễn ra trong khoảng 104 phút ở nhiệt độ và áp suất ổn định. Công đoạn này quyết định đến độ đậm đặc cũng như hương vị của thạch.

Bước 3 – Lọc và tinh chế dịch chiết

Sau khi trích ly, hỗn hợp dịch sương sáo sẽ được bơm qua hệ thống lọc công nghiệp nhiều cấp để loại bỏ hoàn toàn bã lá, cặn nhỏ, thu về dung dịch nước cốt sương sáo trong suốt, không lẫn tạp chất.

Bước 4 – Pha chế và tạo đông thạch

Dịch sương sáo sau khi lọc xong được chuyển đến bồn phối trộn, ở đây tinh bột và CaCl2 sẽ được bổ sung vào sau đó hỗn hợp được khuấy liên tục và gia nhiệt đến 100°C.

Tinh bột thêm vào có tác dụng giúp tăng độ sánh và cấu trúc, còn CaCl2 kích hoạt quá trình tạo gel, giúp thạch đông lại nhanh chóng.

Bước 5 – Rót khuôn và làm nguội

Khi hỗn hợp thạch còn nóng và ở dạng lỏng, hệ thống máy chiết rót sẽ tự động rót vào các khuôn, hộp nhựa hoặc lon đã được vệ sinh sạch sẽ. Sản phẩm sau đó được đưa qua khu vực làm nguội tự nhiên hoặc được làm nguội bằng hệ thống làm nguội công nghiệp.

Bước 6 – Xử lý nhiệt và tiệt trùng

Để kéo dài thời gian bảo quản và tiêu diệt vi sinh vật có hại, sản phẩm sẽ được đưa vào thiết bị tiệt trùng ở mức nhiệt 120°C trong 7-10 phút nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Bước 7 – Đóng gói và bảo quản thành phẩm

Công đoạn cuối cùng cuả quy trình sản xuất sương sáo là sản phẩm được dán nhãn, in ngày sản xuất, hạn sử dụng và đóng thùng. Thành phẩm cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Các công đoạn đóng gói được thực hiện bằng máy đóng gói thạch đen hiện đại để giúp sản phẩm giữ được chất lượng tốt nhất trong suốt thời hạn sử dụng.

Lời kết

Mong rằng thông tin chi tiết về quy trình sản xuất sương sáo, thạch đen Cơ Khí Anpha Tech vừa chia sẻ trong bài viết trên đã giúp bạn đọc có thêm những thông tin hữu ích và giúp bạn biết được món ăn vặt mát lạnh, quen thuộc được làm ra như thế nào.