Quy Trình Sản Xuất Trà Hoa Cúc Từ Thu Hoạch Đến Thành Phẩm

Để có một tách trà hoa cúc thơm ngon, chất lượng thì quy trình sản xuất đòi hỏi sự tỉ mỉ đến từng chi tiết. Từ việc chọn nguyên liệu đến công đoạn sấy khô và đóng gói chè, mỗi bước đều quyết định đến hương vị và dược tính của trà. Bài viết dưới đây, bạn đọc hãy cùng Cơ Khí Anpha – Anpha Tech tìm hiểu chi tiết về quy trình sản xuất trà hoa cúc để biết loại trà này được làm ra như thế nào nhé.

Trà hoa cúc là gì?

Trà hoa cúc (tên khoa học: Chrysanthemum morifolium hoặc Chrysanthemum indicum) là một thức uống thảo mộc quen thuộc, đặc biệt phổ biến ở các nước Đông Á. Tại Việt Nam, nó không chỉ là một loại trà thưởng thức mà còn là một vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Loại đồ uống này được đánh giá cao nhờ chứa nhiều dược chất giá trị như flavonoid, apigenin, và các loại tinh dầu tự nhiên tốt cho sức khỏe.

Các loại hoa cúc thườn dùng để làm trà

Trên thế giới có hàng ngàn giống cúc khác nhau, nhưng không phải loại nào cũng phù hợp để làm trà. Chỉ một vài loại nhất định mới sở hữu hương thơm và dược tính cần thiết đủ điều kiện để làm trà như:

• Cúc chi (Cúc tiến vua): Đây là loại hoa nhỏ, có màu vàng rực rỡ, thường được trồng nhiều tại Hưng Yên. Cúc chi nổi tiếng với hàm lượng dược tính cao và hương thơm nồng nàn, được xem là loại hảo hạng nhất để làm trà.
• Cúc trắng (Bạch cúc): Loại này phổ biến ở Đà Lạt, có vị ngọt nhẹ và tính mát. Bạch cúc thường được dùng để thanh nhiệt, giải độc cơ thể.
• Cúc vàng (Hoàng cúc): Bông cúc vàng thường to hơn, cánh hoa lớn. Nó không chỉ được dùng để pha trà mà còn là một thành phần trong nhiều bài thuốc dân gian.

Thành phần dược chất và lợi ích của trà hoa cúc đối với sức khỏe

Giá trị của trà hoa cúc đến từ các hợp chất sinh học quý giá bên trong nó. Các dược chất này có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe người dùng như:

• Flavonoid và glycosides hoạt động như những chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
• Apigenin là một hợp chất có khả năng kháng viêm và kháng khuẩn hiệu quả.
• Tinh dầu cineole và pinene trong hoa cúc tạo nên mùi hương thư giãn đặc trưng.
• Các hoạt chất khác như polysaccharid, vitamin A, B1 góp phần tăng cường hệ miễn dịch, trong khi bisalobol có tác dụng chống kích ứng, làm dịu da.

Quy trình sản xuất trà hoa cúc từ A – Z

Để làm ra những túi trà thành phẩm chất lượng, toàn bộ quy trình sản xuất trà hoa cúc phải được kiểm soát chặt chẽ và được thực thiện theo từng bước một:

Bước 1: Thu hoạch hoa cúc

Chất lượng của trà hoa cúc được quyết định bởi nguyên liệu, chính vì vậy việc lựa chọn và thu hoạch đúng cách sẽ góp phần tạo ra một mẻ trà chất lượng.

Hoa cúc làm trà phải chọn những bông hoa đã nở trọn vẹn, cánh hoa tươi tắn và không có dấu hiệu của sâu bệnh hay dập nát. Thời điểm tốt nhất để thu hoạch là vào buổi sáng sớm, lý tưởng là trước 9 giờ, khi những giọt sương đêm vẫn còn đọng trên cánh hoa. Lúc này, hoa giữ được độ tươi mới và hương thơm trọn vẹn nhất.

Khi hái hoa, cần sử dụng kéo hoặc dụng cụ cắt chuyên dụng để ngắt nhẹ nhàng phần bông, tránh làm tổn thương đến cánh hoa.

Hoa sau khi thu hoạch phải được đặt trong các khay thoáng khí, để ở nơi mát mẻ, tuyệt đối không dồn thành đống lớn vì sẽ gây hầm hơi, dập nát.

Bước 2: Rửa sạch và sơ chế hoa cúc

Sau khi thu hoạch, hoa cúc cần được làm sạch để loại bỏ hoàn toàn bụi bẩn, vi sinh vật và các tạp chất còn sót lại. Quá trình này không chỉ đảm bảo yếu tố vệ sinh an toàn thực phẩm mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của công đoạn sấy.

Hoa cúc sẽ được rửa nhẹ nhàng dưới vòi nước sạch, sau đó vớt ra và để ráo nước hoàn toàn trên các khay lưới. Quá trình này cần sự cẩn thận để cánh hoa không bị tổn thương. Đồng thời, đây cũng là lúc để lọc bỏ những bông không đạt chuẩn hoặc các tạp chất như lá cây còn sót lại. Sau đó hoa được để ráo tự nhiên trong khoảng 30-60 phút trước khi chuyển sang bước tiếp theo.

Bước 3: Sấy khô hoa cúc

Sấy khô là công đoạn quan trọng nhất, quyết định màu sắc, hương vị và thời gian bảo quản của trà. Có nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm riêng.

• Phơi khô tự nhiên: Đây là cách làm thủ công, tận dụng ánh nắng mặt trời. Ưu điểm là tiết kiệm chi phí nhưng nhược điểm lớn là phụ thuộc vào thời tiết và khó kiểm soát vệ sinh, dễ bị bụi bẩn, côn trùng xâm nhập.
• Phơi trong bóng râm: Phương pháp này giúp hoa giữ được màu sắc đẹp hơn so với phơi nắng trực tiếp, nhưng thời gian khô lâu hơn đáng kể.
• Hấp rồi sấy: Hoa cúc được hấp sơ qua trước khi sấy để giữ được màu sắc và diệt khuẩn. Sau đó, hoa được sấy bằng máy. Cách này cho chất lượng tốt hơn nhưng quy trình phức tạp hơn.
• Sấy lạnh (Sấy thăng hoa): Đây là công nghệ hiện đại nhất. Hoa được làm khô ở nhiệt độ thấp trong môi trường chân không, giúp giữ lại gần như nguyên vẹn màu sắc, hương thơm và dược tính.

Bước 4: Kiểm tra chất lượng trà hoa cúc sau khi sấy

Một mẻ trà hoa cúc chỉ được xem là thành công khi đáp ứng đủ các tiêu chí chất lượng nghiêm ngặt sau:

• Độ ẩm: Phải đạt mức dưới 10% để ngăn ngừa nấm mốc. Có thể sử dụng máy đo độ ẩm chuyên dụng để có kết quả chính xác.
• Màu sắc hoa cúc: Hoa phải giữ được màu sắc tươi sáng đặc trưng (vàng hoặc trắng), không bị ngả sang màu nâu hay thâm đen.
• Mùi thơm: Trà phải có mùi thơm tự nhiên, thanh khiết của hoa cúc, không lẫn bất kỳ mùi lạ hay mùi ẩm mốc nào.
• Hình dáng: Bông hoa cần giữ được hình dáng nguyên vẹn, không bị vỡ nát. Khi bóp nhẹ, cánh hoa giòn nhưng không vụn.
• Độ sạch: Sản phẩm cuối cùng không được chứa tạp chất, bụi bẩn.

Bước 5: Đóng gói và bảo quản trà hoa cúc

Bước cuối cùng của quy trình sản xuất trà hoa cúc là đóng gói sản phẩm vào bao bì để hoàn thiện bảo vệ trà khỏi các tác nhân bên ngoài như độ ẩm và không khí. Trà sau khi sấy khô và để nguội hoàn toàn cần được đóng gói ngay lập tức trong vòng 1-2 giờ.

Vật liệu đóng gói trà hoa cúc phải đảm bảo an toàn cho thực phẩm, thường là túi zip bạc, túi hút chân không hoặc hũ thủy tinh có nắp đậy kín. Việc sử dụng máy đóng gói trà tự động sẽ giúp quá trình này diễn ra nhanh chóng, hợp vệ sinh và chuyên nghiệp hơn.

Sản phẩm cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp để giữ được chất lượng tốt nhất.

Hướng dẫn pha trà hoa cúc từ sản phẩm sấy khô

Để tận hưởng trọn vẹn thành quả của cả một quy trình sản xuất kỳ công, bạn cần biết cách pha trà hoa cúc đúng điệu.

Chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu

• Dụng cụ cần dùng để pha trà: Ấm trà (sứ hoặc thủy tinh), ly, dụng cụ lọc trà, ấm đun nước.
• Nguyên liệu: 5-7 bông trà hoa cúc khô chất lượng, 200-250ml nước tinh khiết, mật ong, đường phèn hoặc thêm vài lát gừng tươi (tùy chọn).

Các bước pha trà chi tiết

• Tráng ấm: Đầu tiên là dùng nước sôi tráng qua ấm và ly để làm nóng dụng cụ. Việc này giúp ấm giữ nhiệt tốt hơn khi pha trà.
• Đun nước: Đun nước đến nhiệt độ khoảng 85-95°C. Không nên dùng nước sôi 100°C vì nhiệt độ quá cao có thể làm mất đi hương vị tinh tế và một số dược tính của hoa.
• Cho trà vào ấm: Cho lượng trà đã chuẩn bị vào ấm.
• Tráng trà: Rót một lượng nước nóng vừa đủ ngập trà, xoay nhẹ ấm rồi đổ nước này đi ngay. Bước này giúp “đánh thức” cánh hoa và loại bỏ bụi bẩn còn sót lại.
• Hãm trà: Rót nước nóng vào ấm, đậy nắp và hãm trà trong khoảng 5-7 phút là đã có thể rót để thưởng thức.

Lưu ý khi pha trà hoa cúc

• Thời gian hãm trà có thể điều chỉnh tùy theo sở thích đậm nhạt.
• Không nên để trà đã pha quá 8 giờ vì dược tính có thể thay đổi.
• Một lượng trà có thể hãm lại 2-3 lần nước, những lần sau cần tăng thời gian hãm trà lên một chút.
• Uống trà trong vòng 2-3 giờ sau khi pha là tốt nhất để cảm nhận trọn vẹn hương vị.

Kết luận

Hu vọng những thông tin chi tiết về quy trình sản xuất trà hoa cúc Cơ Khí Anpha – Anpha Tech vừa chia sẻ ở trên sẽ có ích với bạn đọc. Theo dõi trang tin tức của chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác nhé.