Packaging là gì: Tầm quan trọng của packaging trong ngành công nghiệp hiện đại

Trong thời đại cạnh tranh gay gắt để có được lợi thế kinh doanh trên thị trường, bao bì đóng gói không chỉ là lớp vỏ bọc đơn thuần mà còn là một công cụ chiến lược để quảng bá cho thương hiệu, sản phẩm và bảo vệ sản phẩm trong quá trình vận chuyển. Bạn đọc có thể tìm hiểu thông tin chi tiết về packaging là gì và tầm quan trọng của packaging trong nền công nghiệp hiện đại thông qua bài viết Cơ Khí Anpha chia sẻ dưới đây.

Packaging là gì?

Packaging, hay còn gọi là đóng gói hàng hóa – đây là quá trình tạo vỏ bọc bảo vệ cho sản phẩm nhằm đảm bảo an toàn trong quá trình bảo quản, vận chuyển và phân phối đến tay người tiêu dùng cuối. Ngày nay, trong ngành xuất nhập khẩu, packaging không chỉ đơn thuần là việc đóng gói hàng hóa mà còn bao gồm cả quá trình thiết kế, lựa chọn vật liệu và tối ưu hóa chi phí logistics. Điều này đặc biệt quan trọng khi hàng hóa phải di chuyển qua nhiều quốc gia với các tiêu chuẩn và quy định khác nhau.

Bên cạnh chức năng bảo vệ, công đoạn đóng gói bao bì hiện đại còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược marketing và xây dựng thương hiệu. Giúp cho thương hiệu được nhiều người biết đến, thông dụng hơn trên thị trường.

Chức năng chính của packaging – đóng gói hàng hóa

Packaging có vai trò quan trọng trong việc đóng gói, bảo vệ và cung cấp thông tin hàng hóa. Dưới đây là thông tin chi tiết về các chức năng chính packaging.

Bảo vệ và bảo quản sản phẩm

Chức năng đầu tiên và quan trọng nhất của packaging chính là bảo vệ sản phẩm khỏi các yếu tố môi trường có hại như: Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng mặt trời và các tác động va chạm vật lý trong quá trình vận chuyển.

Hỗ trợ vận chuyển và logistics

Packaging – đóng gói hàng hóa cũng là khâu đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa quy trình logistics từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng. Thiết kế bao bì thông minh không chỉ giúp tiết kiệm không gian lưu trữ mà còn giảm chi phí vận chuyển đáng kể.

Riêng đối với hoạt động xuất nhập khẩu, bao bì còn cần phải phù hợp với từng phương thức vận chuyển cụ thể, ví dụ như: Bao bì vận chuyển đường biển, bao bì vận chuyển đường bộ hoặc bao bì vận chuyển đường hàng không.

Việc tuân thủ các quy định về bao bì của từng quốc gia sẽ giúp hàng hóa vượt qua các thủ tục kiểm định một cách thuận lợi, rút ngắn thời gian thông quan và giảm thiểu các rủi ro bị từ chối nhập khẩu.

Cung cấp thông tin và marketing cho sản phẩm

Bao bì hàng hóa không chỉ là phương tiện bảo vệ hàng hóa mà còn là “nhân viên bán hàng thầm lặng” của thương hiệu. Bao bì đóng gói thiết kế đẹp mắt, ấn tượng có tác dụng kích thích người tiêu dùng đưa ra quyết định mua hàng. Điều này góp phần thúc đẩy hiệu quả bán hàng.

Thông tin được trình bày trên bao bì cần đảm bảo tính chính xác và tuân thủ các quy chuẩn ghi nhãn theo từng ngành hàng. Một số thông tin quan trọng cần có như: Thành phần, hướng dẫn sử dụng, ngày sản xuất và hạn sử dụng,… tất cả cần được trình bày một cách rõ ràng và dễ hiểu để khách hàng dễ tiếp nhận, cân nhắc khi cần mua sản phẩm

Các tiêu chí phân loại bao bì đóng gói hàng hóa – packaging

Các loại bao bì đóng gói hàng hóa – packaging được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau. Sau đây là một số tiêu chí phổ biến nhất.

Phân loại theo công năng sử dụng

Dựa vào công năng sử dụng, bao bì đóng gói hàng hóa được chia thành hai nhóm chính: Bao bì sơ cấp và bao bì thứ cấp.

• Bao bì sơ cấp (bao bì trong): Là loại bao bì tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm và cần đảm bảo tính an toàn tuyệt đối, đặc biệt là bao bì thực phẩm và dược phẩm. Các loại bao bì này bao gồm túi niêm phong, chai lọ, hộp nhỏ và các dạng bao bì chuyên dụng khác.
• Bao bì thứ cấp (bao bì ngoài): Loại bao bì đóng gói này chủ yếu đảm nhiệm chức năng bảo vệ cơ học và tạo ấn tượng thị giác. Thiết kế của bao bì ngoài thường tập trung vào yếu tố thẩm mỹ và khả năng truyền tải thông điệp thương hiệu.

Phân loại theo số lần sử dụng

Dựa vào khả năng tái sử dụng, bao bì đóng gói hàng hóa cũng được chia làm 2 loại gồm:

• Bao bì sử dụng một lần: Gồm túi giấy, túi nilon và hộp nhựa,… Đây vẫn là loại bao bì chiếm tỷ trọng lớn trên thị trường do chi phí thấp và tính tiện lợi khi sử dụng. Tuy nhiên hiện tại, nhiều doanh nghiệp đang tìm kiếm và hướng đến sử dụng các vật liệu đóng gói thay thế khác để thân thiện hơn với môi trường sống.
• Bao bì tái sử dụng: Gồm các sản phẩm như bình thủy tinh, thùng kim loại và container nhựa cứng đang ngày càng được ưa chuộng. Mặc dù chi phí ban đầu cao hơn, nhưng về lâu dài, loại bao bì này mang lại hiệu quả kinh tế và môi trường tốt hơn.

Phân loại theo vật liệu sử dụng

Mỗi vật liệu dùng để chế tạo bao bì đóng gói hàng hóa đều có những đặc tính riêng biệt, phù hợp với từng loại sản phẩm và mục đích sử dụng cụ thể.

• Bao bì giấy carton: Chất liệu này được đánh giá cao về tính thân thiện với môi trường và khả năng in ấn đa dạng, tuy nhiên độ bền chịu nước còn hạn chế.
• Bao bì nhựa: Bao bì bằng chất liệu nhựa có ưu điểm về độ bền và tính linh hoạt trong thiết kế, nhưng lại gặp thách thức về vấn đề phân hủy sinh học.
• Bao bì kim loại: Lon nhôm và thùng thiếc là loại bao bì có khả năng bảo quản rất tốt, đặc biệt với thực phẩm và đồ uống, nhưng chi phí sản xuất và vận chuyển cao hơn.
• Bao bì thủy tinh: Bao bì làm bằng chất liệu thủy tinh mang lại vẻ ngoài sang trọng và không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, tuy nhiên chất liệu này lại dễ vỡ và nặng.

Phân loại dựa theo tính chuyên môn hóa

Dựa trên mức độ chuyên môn hóa, bao bì đóng gói được chia thành hai nhóm chính là:

• Bao bì thông dụng: Là loại bao bì có thể sử dụng cho nhiều loại sản phẩm khác nhau mà không cần thiết kế đặc biệt. Ví dụ như túi nylon, hộp carton cơ bản, chai thủy tinh tiêu chuẩn. Loại bao bì này có ưu điểm về chi phí thấp và dễ tìm nguồn cung cấp.
• Bao bì chuyên dụng: Là loại được thiết kế riêng cho từng loại sản phẩm cụ thể, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật đặc biệt. Chẳng hạn như bao bì chống tĩnh điện cho linh kiện điện tử, bao bì giữ nhiệt cho thực phẩm nóng, hoặc bao bì chống ánh sáng UV cho dược phẩm. Mặc dù chi phí cao hơn, nhưng bao bì chuyên dụng đảm bảo chất lượng sản phẩm tối ưu.

Cách phân loại hàng đóng gói

Việc phân loại hàng đóng gói sẽ giúp cho doanh nghiệp xác định phương pháp đong gói – packaging phù hợp nhất cho từng loại sản phẩm. Dưới đây là một số cách phân loại hàng hóa đóng gói phổ biến nhất:

• Đóng gói hàng hóa đơn vị: Cách phân loại này áp dụng cho từng sản phẩm riêng lẻ, đảm bảo mỗi món hàng được bảo vệ độc lập. Phù hợp với sản phẩm có giá trị cao, dễ hư hỏng hoặc cần thông tin chi tiết trên bao bì như điện thoại, mỹ phẩm, dược phẩm.
• Đóng gói theo nhóm nhỏ: Hàng hóa sẽ được gộp từ 2-10 sản phẩm cùng loại hoặc liên quan với nhau vào chung một bao bì để tiết kiệm chi phí vật liệu, thuận tiện cho việc vận chuyển.
• Đóng gói theo nhóm lớn: Cách này thường áp dụng cho hàng để phân phối với số lượng từ 20-100 sản phẩm trong một kiện hàng.
• Đóng gói hàng kho: Phương pháp đóng gói này thích hợp để bảo quản sản phẩm trong thời gian dài trong kho mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa….

Các yêu cầu kỹ thuật đối với packaging

Các tiêu chuẩn kỹ thuật của bao bì ngày càng trở nên nghiêm ngặt, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa và gia tăng các quy định về an toàn sản phẩm. Dưới đây là một số cầu kỹ thuật cần phải đáp ứng:

• Về mặt cơ học: Bao bì đóng gói hàng hóa – packaging cần đảm bảo độ bền kéo, độ dẻo dai và khả năng chịu lực nén phù hợp với điều kiện vận chuyển và bảo quản.
• Đối với xuất nhập khẩu: Bao bì dùng để đóng gói hàng hóa xuất nhập khẩu cần phải thích ứng được với sự thay đổi khí hậu giữa các khu vực địa lý khác nhau, có khả năng chống thấm nước, chịu nhiệt và chống tia UV,… để đảm bảo hàng hóa không bị hư hại trong quá trình vận chuyển.
• Các ký hiệu trên bao bì: Các ký hiệu hướng dẫn trên thùng hàng, bao bì như “Hàng dễ vỡ, xin nhẹ tay”, “Hướng lên”, “Giữ khô ráo”,.. không chỉ giúp bảo vệ hàng hóa mà giúp hàng được đặt để nhẹ nhàng, an toàn khi vận chuyển.

Vai trò của packaging trong các ngành công nghiệp

Mỗi ngành công nghiệp có những yêu cầu riêng biệt đối với bao bì đóng gói hàng hóa. Dưới đây là những vai trò cụ thể của packaging trong một số ngành nghề phổ biến. .

Packaging trong ngành thực phẩm

Bao bì thực phẩm phải đáp ứng những tiêu chuẩn an toàn vệ sinh nghiêm ngặt nhất trong tất cả các ngành. Việc bảo vệ chống lại vi khuẩn, nấm mốc và các tác nhân gây hại khác là ưu tiên hàng đầu.

Công nghệ đóng gói hiện đại như bao bì khí trơ đã giúp kéo dài đáng kể thời hạn sử dụng của thực phẩm tươi sống mà không cần sử dụng chất bảo quản. Điều này đặc biệt quan trọng trong ngành xuất khẩu thực phẩm, ngành nghề cần nhiều thời gian vận chuyển, từ vài tuần đến vài tháng.

Ngoài ra, xu hướng tiêu dùng xanh hiện nay cũng đang thúc đẩy việc phát triển bao bì đóng gói thực phẩm làm từ nguồn gốc thực vật và có khả năng phân hủy sinh học. Các vật liệu như màng phim từ tinh bột sắn, bao bì từ sợi tre đang dần được thương mại hóa và được nhiều doanh nghiệp sử dụng để đóng gói hàng hóa.

Packaging trong xuất nhập khẩu

Ngành xuất nhập khẩu đặt ra nhiều thách thức đặc biệt cho khâu đóng gói bao bì do tính chất đa dạng của sản phẩm và thị trường đích đến.

Hiện nay, các doanh nghiệp trong nước đã đầu tư mạnh vào công nghệ sản xuất bao bì nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn đóng gói hàng hóa quốc tế. Bên cạnh đó, chính sách miễn thuế nhập khẩu đối với bao bì phục vụ hàng xuất khẩu của nhà nước cũng đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận được các vật liệu chất lượng cao với chi phí hợp lý. Điều này cũng góp phần nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam khi xuất ra thị trường quốc tế.

Tiêu chuẩn và quy định về packaging

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là lợi thế cạnh tranh quan trọng trong thương mại toàn cầu. Sau đây là những tiêu chí, quy định về packaging cần tuân thủ.

• Chứng chỉ FSC (Forest Stewardship Council) đảm bảo nguồn gốc bền vững của nguyên liệu gỗ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về trách nhiệm môi trường. Tiêu chuẩn ISO 12647 về quy trình in ấn giúp đảm bảo chất lượng màu sắc nhất quán trên các lô sản xuất khác nhau.
• Đối với thực phẩm, việc tuân thủ QCVN 12-2:2011/BYT và các thông tư liên quan của Bộ Y tế là điều kiện tiên quyết để sản phẩm được lưu thông trên thị trường. Các quy định này bao gồm giới hạn về kim loại nặng, chất di cư và tính an toàn sinh học của vật liệu bao bì.
• Hệ thống chứng nhận BRC và ISO 22000 về an toàn thực phẩm ngày càng trở thành yêu cầu bắt buộc của các nhà nhập khẩu quốc tế, đặc biệt là thị trường châu Âu và Bắc Mỹ.

Quy cách đóng gói hàng hóa hiện nay

Quy cách đóng gói hàng hóa là tập hợp các tiêu chuẩn về kích thước, trọng lượng, chất liệu và phương pháp đóng gói,… nhằm giảm thiểu rủi ro hư hỏng trong quá trình vận chuyển và tối ưu chi phí logistics. Dưới đây là những quy cách đóng gói thường thấy nhất:

Quy cách đóng gói theo loại hình vận chuyển

• Vận chuyển đường biển: Đây là lựa chọn phổ biến cho hàng hóa khối lượng lớn nhờ chi phí hợp lý. Container 20 feet có kích thước tối đa 5,9 x 2,3 x 2,4 mét với khối lượng tối đa 28 tấn, trong khi container 40 feet có kích thước 12,0 x 2,3 x 2,4 mét và chịu được 32 tấn. Việc tuân thủ đúng các thông số này không chỉ giúp tối ưu chi phí mà còn đảm bảo an toàn hàng hóa trong hành trình dài ngày trên biển.
• Vận chuyển đường hàng không: Đòi hỏi độ chính xác cao do những hạn chế nghiêm ngặt về trọng lượng và kích thước. Hàng hóa cần được đóng gói gọn gàng, sử dụng vật liệu nhẹ nhưng vẫn đảm bảo độ bền chịu lực trong quá trình xử lý tại sân bay.
• Vận chuyển đường bộ: Quy cách đóng gói hàng vận chuyển đường bộ có tính linh hoạt cao về kích thước, tuy nhiên cần đặc biệt chú ý đến việc cố định hàng hóa để tránh va đập khi di chuyển trên địa hình phức tạp.

Quy cách đóng gói theo từng nhóm hàng hóa

Mỗi loại sản phẩm đều có những đặc thù riêng nên khâu đóng gói cũng có những điểm khác biệt:

• Đóng gói hàng dễ vỡ: Cần được bảo vệ bằng vật liệu đệm như xốp PE, giấy bọt khí hoặc hạt xốp polystyrene. Thùng đóng gói phải có độ dày phù hợp và được dán nhãn “DỄ VỠ” rõ ràng để nhắc nhở trong quá trình xử lý. Việc sắp xếp hàng hóa trong thùng cũng cần tuân theo nguyên tắc không để có khoảng trống.
• Hàng điện tử: Đòi hỏi bao bì phải đáp ứng được các yếu tố như: chống ẩm, chống tĩnh điện và chống sốc. Cần sử dụng túi chống tĩnh điện, gel hút ẩm và đệm xốp chuyên dụng. Mỗi thiết bị nên được đóng riêng trước khi gộp vào thùng lớn để tránh va đập lẫn nhau.
• Hàng thực phẩm: Có yêu cầu bao bì đạt chuẩn an toàn thực phẩm, không chứa các chất độc hại có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Đối với thực phẩm tươi sống, cần có khả năng duy trì nhiệt độ phù hợp trong suốt quá trình vận chuyển.
• Đóng gói hàng may mặc, thời trang: Cần được bảo vệ khỏi bụi bẩn, ẩm mốc và biến dạng. Tùy vào loại sản phẩm, có thể sử dụng túi zip, hộp cứng hoặc móc treo chuyên dụng để giữ form dáng ban đầu của sản phẩm.

Câu hỏi thường gặp

Tổng hợp một số câu hỏi liên quan đến packaging – đóng gói hàng hóa.

Sự khác biệt giữa packaging và packing là gì?

Packing tập trung vào việc sắp xếp và bảo vệ sản phẩm trong quá trình vận chuyển, trong khi packaging bao gồm cả quá trình thiết kế, sản xuất vỏ bao và chiến lược marketing. Packaging có phạm vi rộng hơn và mang tính chiến lược cao hơn.

Tại sao packaging lại quan trọng trong marketing?

Bao bì là điểm tiếp xúc đầu tiên giữa thương hiệu và người tiêu dùng tại điểm bán. Thiết kế bao bì hiệu quả có thể tăng nhận diện thương hiệu, truyền tải giá trị sản phẩm và tạo động lực mua hàng ngay tại thời điểm quyết định.

Những tiêu chuẩn nào cần tuân thủ khi sản xuất bao bì thực phẩm?

Bao bì thực phẩm tại Việt Nam cần tuân thủ QCVN 12-2:2011/BYT về an toàn vệ sinh và TT 34/2018/TT-BYT đối với bao bì nhựa. Ngoài ra, các tiêu chuẩn quốc tế như FDA (Mỹ) và EU regulations cũng được áp dụng cho hàng xuất khẩu.

Lời kết

Trên đây là những thông tin chi tiết về packaging là gì, chức năng, tiêu chuẩn và vai trò của packaging trong các ngành công nghiệp. Mong rằng những chia sẻ của Cơ Khí Anpha – Anpha Tech sẽ có ích với bạn đọc.