Dầu hướng dương, một trong những loại dầu thực vật phổ biến nhất trên thế giới, được tạo ra sau một quy trình gồm nhiều bước để biến những hạt hướng dương thô thành từng chai dầu vàng óng, chất lượng cao. Trong bài viết này, bạn đọc hãy cùng Cơ Khí Anpha – AnphaTech khám phá quy trình sản xuất dầu hướng dương chi tiết từng bước một để biết loại thực phẩm này được làm ra như thế nào nhé.
Dầu hướng dương là gì?
Dầu hướng dương là loại dầu được chiết xuất từ hạt hướng dương được sử dụng phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới. Dầu sau khi ép và được xử lý hoàn thiện sẽ có màu hơi vàng, trong và chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, rất tốt cho sức khỏe.

Các bước chi tiết trong quy trình sản xuất dầu hướng dương
Quá trình biến hạt hướng dương thô thành những mẻ dầu tinh chế chất lượng phải trải qua nhiều bước xử lý khác nhau. Dưới đây là thông tin chi tiết từng bước một.
Bước 1 – Chuẩn bị và làm sạch hạt hướng dương
Hạt hướng dương vừa thu hoạch xong còn lẫn nhiều tạp chất nên bước đầu tiên sau khi thu hoạch là hạt được đưa qua máy sàng rung để loại bỏ bụi bẩn, cành lá, sỏi đá hoặc các mảnh kim loại có thể lẫn vào trong quá trình thu hoạch và vận chuyển.
Sau khi sạch tạp chất, hạt hướng dương được đưa vào hệ thống sấy để làm giảm độ ẩm của hạt xuống mức từ 6-8%. Việc này sẽ giúp quá trình ép sau đó diễn ra thuận lợi, hiệu quả hơn đồng thời dầu không bị lẫn nước sẽ hạn chế tình trạng bị nấm mốc xâm nhập làm ảnh hưởng đến chất lượng dầu.

Bước 2 – Tách vỏ hạt
Bước tiếp theo là tiến hành tách bỏ phần vỏ hạt bên ngoài của hạt, phần vỏ này cứng và không chứa dầu nên cần loại bỏ hoàn toàn để thuận tiện cho việc ép dầu. Hầu hết các xưởng sản xuất dầu hướng dương đều ứng dụng máy bóc vỏ chuyên dụng để tăng năng suất, tiết kiệm thời gian. Phần vỏ hạt hướng dương sau khi tách xong có thể tận dụng làm nhiên liệu đốt.
Bước 3 – Nấu hạt
Kế đến là mang phần nhân hạt hướng dương vừa được tách vỏ xong đi nấu chín, ở nhiệt độ 100-120°C. Quá trình nấu này có tác dụng làm mềm cấu trúc tế bào của hạt, giúp dầu thoát ra dễ dàng hơn khi ép. Bên cạnh đó, nhiệt độ cao cũng làm biến tính các enzyme có hại, ngăn cản chúng gây ảnh hưởng đến chất lượng dầu sau khi ép.
Bước 4 – Ép dầu hướng dương
Tương tự như khi sản xuất dầu gấc, dầu đậu phộng thì hạt hướng dương sau khi nấu xong sẽ được đưa đến một khu vực khác để tiến hành ép lấy dầu. Có 2 phương pháp ép được sử dụng phổ biến là ép lạnh và ép nóng.
- Phương pháp ép lạnh: Ép lạnh là kỹ thuật ép dầu không sử dụng nhiệt độ cao trong suốt quá trình ép, hạt hướng dương sẽ chỉ được ép cơ học bằng máy ép dầu công nghiệp chuyên dụng. Ưu điểm của phương pháp ép lạnh là giúp giữ lại gần như toàn bộ dưỡng chất có trong hạt hướng dương như: vitamin E, omega và các chất chống oxy hóa tự nhiên.
- Phương pháp ép nóng: Là phương pháp sử dụng nhiệt độ cao để chiết xuất dầu ra khỏi hạt hướng dương. So với ép lạnh thì ép nóng chiết xuất được nhiều dầu hơn, tuy nhiên trong quá trình ép, nhiệt độ cao có thể làm mất đi một phần dưỡng chất của dầu.
Bước 6 – Lọc dầu
Dầu thô sau khi ép xong vẫn còn chứa các cặn nhỏ li ti nên cần phải trải qua khâu lọc để loại bỏ cặn. Dầu thô được bơm qua các lớp màng lọc, lớp màng này sẽ giữ lại toàn bộ hạt li ti và tạp chất nên dầu hướng dương sau khi lọc xong sẽ rất trong và sạch sẽ.

Bước 7 – Tinh chế dầu
Tinh chế dầu là công đoạn bắt buộc đối với các quy trình sản xuất dầu hướng dương quy mô công nghiệp để loại bỏ các hợp chất gây mùi, giúp dầu ổn định và bảo quản được lâu hơn. Bước tinh chế dầu gồm các khâu nhỏ sau:
- Khử gum: Có tác dụng loại bỏ các chất dính như phospholipid có trong dầu hướng dương.
- Khử axit: Nhằm trung hòa các axit béo tự do, giúp
- Khử màu: Giúp dầu hướng dương thành phẩm có màu vàng sáng trong suốt, đẹp mắt.
- Khử mùi: Để loại bỏ các hợp chất gây mùi khó chịu khỏi mẻ dầu thành phẩm.
- Khử sáp: Bước này giúp dầu không bị đục khi bảo quản ở nhiệt độ thấp.
Bước 8 – Chiết rót và đóng gói
Sau khi đã đạt tiêu chuẩn chất lượng, dầu hướng dương thành phẩm được chuyển đến hệ thống chiết rót tự động. Ở đây, dầu hướng dương được rót vào chai bằng máy chiết rót dầu ăn tự động để đảm bảo định lượng chính xác, đồng đều.
Khi chiết rót, cần tránh để dầu tiếp xúc với ánh sáng và không khí để duy trì độ tươi ngon, không làm ảnh hưởng đến chất lượng của dầu.

Bước 9 – Dán nhãn, bảo quản và phân phối đi tiêu thụ
Bước cuối cùng của quy trình sản xuất dầu hướng dương là dán tem nhãn sản phẩm có chứa đầy đủ thông tin về thành phần, ngày sản xuất, hạn sử dụng lên thân chai lọ đựng dầu. sau đó chai dầu được đóng thùng và lưu kho ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và đã hoàn toàn sẵn sàng để phân phối đến tay người tiêu dùng.
Giá trị dinh dưỡng và lợi ích của dầu hướng dương với sức khỏe
Dầu hướng dương có hàm lượng dinh dưỡng đa dạng và mang đến nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe.
Thành phần dinh dưỡng dầu hướng dương
Dầu hướng dương có chứa hàm lượng lớn vitamin E, một chất chống oxy hóa, rất giàu axit béo không bão hòa, bao gồm chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa (chủ yếu là Omega-6 và Omega-9).
Đặc biệt nhất là dầu hướng dương hoàn toàn không chứa cholesterol – một thành phần có hại cho sức khỏe.
Lợi ích của dầu hướng dương với sức khỏe
Nhờ thành phần dinh dưỡng dồi dào và đa dạng mà việc sử dụng dầu hướng dương mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe như:
- Tốt cho tim mạch: Các axit béo không bão hòa trong dầu hướng dương có tác dụng giúp giảm lượng cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Vitamin E hoạt động như một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do, nâng cao sức khỏe của hệ miễn dịch.
- Cải thiện sức khỏe làn da: Vitamin E cũng có tác dụng dưỡng ẩm, giúp da trở nên mềm mại và giảm các dấu hiệu lão hóa.
- Cung cấp năng lượng: Đây cũng là nguồn cung cấp calo lành mạnh để duy trì năng lượng cho các hoạt động của cơ thể.

Lưu ý khi sử dụng dầu hướng dương
Mặc dù tốt cho sức khỏe nhưng bạn cũng cần lưu ý một vài điều khi sử dụng dầu hướng dương. Dầu có điểm bốc khói khá cao (khoảng 232°C), phù hợp cho các món chiên, xào. Tuy nhiên, không nên tái sử dụng dầu đã chiên nhiều lần vì nhiệt độ cao có thể biến đổi các axit béo thành những hợp chất có hại gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Nếu dùng để chiên xào, nấu nướng thì nên dùng dầu ép nóng. Còn dầu hướng dương ép lạnh, tốt nhất nên dùng cho các món salad hoặc nấu ở nhiệt độ thấp để bảo toàn dưỡng chất.
Cách bảo quản dầu hướng dương để được lâu
Để dầu hướng dương giữ được chất lượng trong thời gian dài thì việc bảo quản đúng cách là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số mẹo bảo quản, bạn có thể tham khảo qua để áp dụng khi cần.
- Đựng dầu trong chai thủy tinh sẫm màu hoặc hộp kim loại để tránh tiếp xúc với ánh sáng.
- Luôn đậy kín nắp sau khi sử dụng để ngăn không khí lọt vào làm cho dầu bị oxy hóa.
- Để dầu ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh xa bếp hoặc những nơi có nhiệt độ cao.
Kết bài
Bài viết trên đây, Cơ Khí Anpha vừa chia sẻ đến bạn đọc các bước cụ thể của quy trình sản xuất dầu hướng dương từ nguyên liệu thô đến những chai dầu tinh khiết, chất lượng. Mong rằng những thông tin chúng tôi chia sẻ trên đây sẽ có ích với bạn đọc.
Bài viết liên quan
Tìm Hiểu Quy Trình Sản Xuất Nước Mắm Truyền Thống Đạt Tiêu Chuẩn
Nước mắm là một trong số những loại gia vị không thể thiếu để chế...
Th3
Tìm Hiểu Từ A – Z Quy Trình Sản Xuất Granola
Granola thành phẩm được làm ra sau khi trải qua nhiều công đoạn xử lý,...
Th4
Hướng Dẫn Cách Bảo Quản Bột Mì Đã Nhào Trong Tủ Lạnh
Bột mì là nguyên liệu chính để làm ra rất nhiều các món ăn ngon,...
Th6